Kącik logopedy
Kącik logopedy
Zadania logopedyczne – maj
Piosenka miesiąca: „Bocian”
(autor słów: Maria Konopnicka, taniec angielski,
Metoda EDUMUZ, Maria Zofia Tomaszewska)
https://www.youtube.com/watch?v=uNSpp_TbGfQ
Logopedyczne cele zajęć:
- ćw. słuchu fizycznego,
- ćw. kształtowania prawidłowego toru oddechowego oraz wydłużania fazy wydechowej,
- ćw. oddechowe wzmacniające tylna część języka,
- ćw. utrwalające artykulację głoski tylnojęzykowej [k] w izolacji.
Propozycja zabaw logopedycznych:
Zabawa 1: Ćwiczenie słuchowe „Czyj to głos?”
Dziecko wysłuchuje odgłosów klekotania bociana oraz kumkania żaby. Samodzielnie naśladują bociana [kle, kle] oraz żabę [kum, kum]. Następnie kładzie się na plecach, na dywanie i wypowiada głoskę [k] w izolacji. Podczas leżenia na plecach, język samoistnie zapada się do jamy gardła i podczas prawidłowej artykulacji głoski [k] na leżąco, należy go wypchnąć (pracuje tylna ściana gardła). (Załącznik nr 1)
Zabawa 2: Naśladowanie bociana i żaby (wzmacnianie tylnej części języka)
Dziecko i dorosły siadają w siadzie skrzyżnym naprzeciwko siebie. Jedna osoba w parze zamienia się w bociana, a druga w żabkę. Do tego zadania pomocne będą opaski bociana i żabki (Załącznik nr 3). Żabka śmieje się z bociana, bocian śmieję się z żabki. (Załącznik nr 2)
- Naśladowanie śmiejącej się żaby: he, he, he, he
- Naśladowanie śmiejącego się bociana: ha, ha, ha, ha
- Naśladowanie śmiejącej się żaby: hi, hi, hi, hi
- Naśladowanie śmiejącego się bociana: ho, ho, ho, ho
- Naśladowanie śmiejącej się żaby: hu, hu, hu, hu
- Naśladowanie śmiejącego się bociana: hy, hy, hy, hy
- Długie chuchanie na logopedyczne lusterko, na zmarznięte dłonie
Zabawa 3: Ćwiczenie oddechowe „Bocian i żabka”
Dziecko i dorosły pozostają w parze: bocian – żaba z opaskami na głowie. (Załącznik nr 3) Do tego zadania pomocne będą bańki mydlane. Żabka przykuca i puszcza bańki, bocian kłapie dziobem, mówi: [kle, kle] i je zbija. Po krótkiej chwili następuje zmiana ról. Podczas dmuchania baniek następuje wdech za pomocą nosa, przy zamkniętych ustach oraz wydech przez usta. Poprzez długie dmuchanie wydłużamy fazę wydechową.
Zabawa 4: „Bocianie łowy”
Rodzic rozkłada w różnych miejscach żaby z wyrazami, z głoską [k] w nagłosie, śródgłosie i wygłosie. Dziecko - bocian szuka żabek. Po zakończonych łowach siada i powtarza wyrazy po rodzicu lub samodzielnie czyta. (Załącznik nr 4). (Przed realizacją tego zadania można powiedzieć dzieciom, że mogą też występować wyrazy, gdzie głoska [k] występuje 2 razy, np. w wyrazie kajak – nagłos i wygłos).
Zabawa 5: Zabawa z piosenką pt. „Bocian”
„Bocian”
(autor słów: Maria Konopnicka, taniec angielski, Metoda EDUMUZ, Maria Zofia Tomaszewska)
Bociek, bociek leci! (dziecko – bocian, macha rękoma - skrzydłami i obraca się wokół własnej osi)
Dalej, żwawo dzieci!
Kto bociana w lot wyścignie,
Temu kasza nie ostygnie.
Kle, kle, kle, kle, kle! (dziecko - bocian zatrzymuje się i klaszcze dłońmi jak prawdziwymi bocianimi dziobami)
Bociek dziobem klaska: (podskoki w kole)
- Wyjdźcie, jeśli łaska!
Niech zobaczę, niech powitam,
O zdrowie zapytam.
Kle, kle, kle, kle, kle! (dziecko – bocian zatrzymuje się i klaszcze dłońmi jak prawdziwymi bocianimi dziobami)
- A ty, boćku stary, (dziecko – bocian, macha rękoma - skrzydłami i obraca się wokół własnej osi)
Piórek masz do pary;
Żaby je liczyły w błocie,
Naliczyły krocie.
Kle, kle, kle, kle, kle! (dziecko – bocian zatrzymuje się i klaszcze dłońmi jak prawdziwymi bocianimi dziobami)
Nim skończyły liczyć, (podskoki w kole)
Już je zaczął ćwiczyć.
- Oj bocianie, miły panie,
Miejże zmiłowanie!
Kle, kle, kle, kle, kle! (dziecko – bocian zatrzymuje się i klaszcze dłońmi jak prawdziwymi bocianimi dziobami)
Załącznik nr 4
Zadania logopedyczne – kwiecień
Piosenka miesiąca: ,,Czekolada Blues”
( muz .Don Raye i sł. M. Tomaszewska )
Metoda EDUMUZ Maria Zofia Tomaszewska)
https://www.youtube.com/watch?v=AWwfvHJ4jWQ
Logopedyczne cele zajęć:
ü ćw. prawidłowej wymowy ciągu głoski szumiącej [cz],
ü ćw. doskonalenia sprawności narządów mowy,
ü ćw. usprawniania analizatora słuchowego,
ü ćw. kontrolowania prawidłowego wdechu nosem i wydechu ustami,
ü ćw. wzbogacające słownictwo,
ü ćw. usprawniające koncentrację uwagi i pamięci,
ü ćw. usprawniające pionizację języka konieczną do prawidłowej realizacji głoski szumiącej.
Głoska [cz] sprawia dzieciom sporo problemów, najczęściej jest zamieniana na głoskę [c]. Poprawna realizacja wymaga pionizacji języka, dlatego by przejść do ćwiczeń, trzeba najpierw zacząć od unoszenia go do góry. Podczas wymowy czubek języka unosi się do wałka dziąsłowego, gdzie pojawia się szczelina. Podczas zabaw proszę dzieci, by pamiętały o trzech rzeczach:
ü nosimy język do góry ( w kierunku wałka dziąsłowego za górne ząbki),
ü zbliżamy zęby do siebie ale nie zaciskamy,
ü wargi lekko do przodu (lekki dziubek, kółeczko, ale zęby widoczne).
Propozycja ćwiczeń logopedycznych:
1. Ćwiczenia usprawniające język:
· kląskanie językiem i łączenie ruchów warg. Raz kląskamy i w tym samym czasie robimy usta w tak zwany dziubek, następnie znów kląskamy i rozciągamy usta jak do uśmiechu. Powtarzamy to powoli kilka razy aż skoordynujemy ruchy warg i języka, a potem kląskamy coraz szybciej w pewnym momencie konik się zatrzymuje i tu ważna sprawa - trzymamy przyklejony do podniebienia język
· konik stuka językiem- buzia otwarta, czubek języka stuka w wałek dziąsłowy za górnymi zębami
· zabawa ,,języczek wędrowniczek”- język wędrując dotyka wargi górnej, wargi dolnej, robi kółeczka na podniebieniu
· unoszenie języka do wałka dziąsłowego i opuszczanie za dolne zęby - wypowiadanie na przemian LLLL-A
2. Ćwiczenia usprawniające wargi:
· zaokrąglanie warg w kształcie ryjka; cmokanie, wykonywanie całusków do lusterka
· żucie gumy z zamkniętymi ustami
· naśladowanie konika zjadającego trawę
· oblizywanie warg posmarowanych czekoladą
3. Ćwiczenia oddechowe:
· puszczanie baniek - do wykonania ćwiczenia potrzebujemy: butelki plastikowej, kawałka gazy, gumkę recepturkę, nożyczek). Butelkę przecinamy mniej więcej w połowie, a na szerszy otwór nakładamy gazę. Tak wykonany przyrząd maczamy w płynie i dmuchamy przez węższą część butelki.
· gra w węża - dziecko siada na krześle z wyprostowanymi plecami. Ręce kładzie na brzuchu i koncentruje się na poleceniach, które usłyszy od dorosłego. Teraz przez 4 sekundy wciąga powietrze nosem tak, aby czuło, że rośnie mu brzuch. Następnie zadaniem dziecka jest powolne wypuszczanie powietrza przez zaciśnięte zęby, tak by uzyskało jak najdłuższe syczenie węża.
Propozycja zabaw logopedycznych:
Zabawa 1:
Uczestnicy zabawy siedzą w okręgu na krzesłach, osoba prowadząca/konduktor stoi w środku, wydaje odgłos jadącego pociągu poprzez wypowiadanie sylaby z głoską [cz] w różnym tempie np.:
· cza cza cza cza cza cza
· czu czu czu czu czu czu
Podchodzi do wybranego uczestnika i zaprasza go do wyruszenia razem z nim.
Kiedy w pociągu jest już dużo osób prowadzący krzyczy ,,Przesiadka!”- w tym momencie stojący uczestnicy próbują zająć wolne miejsca. Osoba, która nie zajmie miejsca zaczyna udawać odgłos jadącego pociągu i gra toczy się od nowa.
Zabawa 2:
Powtarzanie sylab:
CZA CZO CZU CZE CZY ACZ OCZ UCZ ECZ ICZ YCZ
ACZA OCZO UCZU ECZE YCZY ACZU UCZY ECZY OCZA ECZO
w wyrazach:
· czary, czas, czarny, czapla, czepek, czekolada, czubek, czajnik, czapka, czerwony, czołg,
· pieczarka, pączek, taczka, wieczór, kurczak, tęcza, beczka, maczuga,
· palacz, królewicz, warkocz, miecz, klucz, klacz, poręcz, mecz, włamywacz,
warkocz, mlecz
Zabawa 3:
Rozróżnianie wymowy prawidłowej od błędnej - dziecko klaszcze, kiedy słyszy prawidłową wymowę, prawidłowe powtórzenie:
· czerwony-cerwony
· króliczek- królicek
· kluc-klucz
· warkoc-warkocz
· mecz-mec
· taczka-tacka
· kurcak-kurczak
· beczka-becka
Zabawa 4:
Zagadki - dziecko słucha zagadek czytanych przez dorosłego i podaje prawidłowe rozwiązanie, łącząc zagadkę z odpowiednim obrazkiem. (Załącznik nr 1) ,,Zagadki logopedyczne”- A. Maćkowiak
· Kto las kocha i zwierzętom
Z serca dobrze życzy-
Ten pracować będzie w lesie
Jak Pan (leśniczy)
· Co to za ptak?
Pływa po stawie
I kwacze: kwak, kwak (kaczka)
· Przy umywalce wisi,
Długi, czasem biały
Swoje miejsce ma w łazience
Wycierasz nim ręce (ręcznik)
· Dziesięć palców ochraniają,
Czasem jeden palec mają
Nie boimy się zimy,
Gdy je na ręce włożymy (rękawiczki)
· Ma ucho, ma i dziobek
Gwiżdże na nas czasem
Gdy w nim wrze,
To czapeczka potrząsa z hałasem (czajnik)
· Barwny most na niebie
Najczęściej po burzy
Kolorami świeci i pogodę wróży (tęcza)
Zabawa 5:
Piosenka: ,,Czekolada Blues” (muz. i sł. M. Tomaszewska )
Dziecko siedzi trzymając przed sobą plastikowy kubek. Dorosły przed rozpoczęciem zadania zadaje pytanie: Co potrafią nasze kubeczki? W ten sposób dziecko dokonuje badania właściwości akustycznych kubka.
Dziecko:
· pociera kubek o różne przedmioty i materiały
· stuka o kubek i pstryka palcami
· dmucha na kubek pozostawiony na podłodze starając się go przewrócić
· mówi „do kubka” zbliżając do niego usta
· puka brzegiem kubka o podłogę
Bardzo lubię czekoladę
ale taką mam zasadę
dziennie tylko jedną zjadam
bo jeść więcej nie wypada
tralala (dziecko robi „młynek”, na koniec unosi obie ręce do góry)
Bardzo lubię czekoladę
ale taką mam zasadę
dziennie dwie tabliczki zjadam
bo jeść więcej nie wypada
tralalala (dziecko robi „młynek”, na koniec unosi obie ręce do góry)
Bardzo lubię czekoladę
ale taką mam zasadę
dziennie trzy tabliczki zjadam
bo jeść więcej nie wypada
tralala (dziecko robi „młynek”, na koniec unosi obie ręce do góry)
Już nie mieszczę się w ubrania
już nie mieszczę się na krześle
czekolada dalej kusi
Jestem pyszna, zjedz mnie, zjedz mnie
tralalala (dziecko robi „młynek”, na koniec unosi obie ręce do góry)
Załącznik nr 1
Zadania logopedyczne – marzec
Piosenka miesiąca: „Wiosna, wiosna, wiosna”
(muz. Mike Chapman, Suzi Quatro, sł. Maria Konopnicka)
Metoda EDUMUZ Maria Zofia Tomaszewska
https://www.youtube.com/watch?v=dUexa4GHjYs
Logopedyczne cele zajęć:
- ćw. doskonalące umiejętność wypowiadania się pełnym zdaniem,
- ćw. prawidłowego toru oddechowego,
- ćw. prawidłowej artykulacji głoski [w] w izolacji,
- ćw. prawidłowej artykulacji głoski [w] i [w’]-[wi] w wyrazach, w nagłosie i w śródgłosie.
Propozycja zabaw logopedycznych:
Zabawa 1.
Dziecko słucha fragmentu piosenki:
Leci pliszka spod kamyczka:
- Jak się macie drogie dzieci!
Już przybyła wiosna miła,
już słoneczko świeci!
Poszły rzeki w świat daleki,
płyną wszystkie het - do morza,
A ja śpiewam, a ja lecę,
gdzie poranna zorza!”
Dziecko odpowiada pełnym zdaniem na pytania adekwatne do wysłuchanego tekstu:
- Jak nazywał się ptaszek, który wyleciał spod kamyczka i witał się z dziećmi?
- Co oznajmił ptaszek dzieciom?/Jaka pora roku się rozpoczęła?
- Co świeciło na niebie?
- Co się stało z rzekami?/Dokąd popłynęły?
Zabawa 2.
„Ćwiczenia oddechowe z piórkiem pliszki” – opowiadamy dziecku o pliszce, która tak szybko leciała aby opowiedzieć mu, że już przybyła wiosna, że pogubiła swoje piórka. Rodzic daje dziecku piórka pliszki i układają je kolejno na głowie, nosie, ramieniu lewym i prawym, kolanie lewym i prawym, na stopie lewej i prawej, przed sobą, za sobą, z lewej i prawej strony. Następnie układają piórko na otwartej dłoni i nabierają powietrza nosem wypuszczają powietrze ustami, zdmuchując piórko z dłoni. Dziecko dmucha na piórko, w taki sposób, aby jak najdłużej unosiło się ono w powietrzu. Dziecko kładzie się na plecach układa piórko oraz swoje dłonie, na swoim brzuchu i oddychają (powietrze wciągamy nosem, przy zamkniętych ustach), obserwuje jak piórko unosi się i opada podczas wdechu i wydech na jego brzuszku.
Zabawa 3.
„Logopedyczne minki [w] jak wiosna” – dajemy dziecku szablon wiosennego słońca z układem artykulatorów do prawidłowej realizacji głoski [w]. Dziecko patrzy na słonko i jego minkę, i próbuje zrobić tak samo oraz prawidłowo wypowiedzieć głoskę [w]. Podczas prawidłowej artykulacji głoski [w] język swobodnie leży w buzi za dolnymi ząbkami, górne zęby zbliżone są do dolnej wargi, wargi są lekko rozchylone – pyszczek króliczka. Głoska [w] jest dźwięczna, więc wiązadła głosowe drgają. Motorek możemy poczuć przy położeniu dłoni na krtani lub na czubku głowy.
(Załącznik nr 1)
Zabawa 4.
Zabawa ruchowa przy piosence pt. „Wiosna, wiosna, wiosna”
„Wiosna, wiosna, wiosna”
(muz. Mike Chapman, Suzi Quatro, sł. Maria Konopnicka, Metoda EDUMUZ Maria Zofia Tomaszewska)
Dziecko zakłada opaskę pliszki, porusza się w rytm muzyki.
(Załącznik nr 2)
Wiosna, wiosna, wiosna (4 kroki do środka koła)
Wiosna, wiosna, wiosna (4 kroki do tyłu)
Wiosna, wiosna, wiosna (4 kroki do środka koła)
Wiosna, wiosna, wiosna (4 kroki do tyłu) (bis)
Leci pliszka spod kamyczka: (pliszka leci wewnątrz koła)
- Jak się macie drogie dzieci! (pliszka macha do wszystkich dzieci na powitanie)
Już przybyła wiosna miła, (pliszka maszeruje w miejscu wysoko podnosząc kolana)
już słoneczko świeci! (pliszka podnosi ręce w górę i paluszki naśladują promienie słońca)
Poszły rzeki w świat daleki, (pliszka unosi dłoń do czoła, robi daszek i się rozgląda)
płyną wszystkie het - do morza, (pliszka pokazuje fale prawą i lewą ręką)
A ja śpiewam, a ja lecę, (pliszka pokazuje na siebie i leci wewnątrz koła)
gdzie poranna zorza! (pliszka siada przy „kamyczku”)
Wiosna, wiosna, wiosna (4 kroki do środka koła)
Wiosna, wiosna, wiosna (4 kroki do tyłu)
Wiosna, wiosna, wiosna (4 kroki do środka koła)
Wiosna, wiosna, wiosna (4 kroki do tyłu) (bis)
Zabawa 5.
„Z kapelusza Pani Wiosny” – prawidłowa artykulacja głoski [w] w wyrazach w nagłosie. Dziecko losuje obrazki z kapelusza Pani Wiosny i nazywają je, ćwicząc prawidłową artykulację głoski [w] oraz [w’] w wyrazach w nagłosie i w śródgłosie.
(Załącznik nr 3)
Załącznik nr 3
Zadania logopedyczne – luty
Piosenka miesiąca: „Bal przebierańców-Karnawał”
(muz.Bart Bacharak, sł. M. Tomaszewska)
Metoda EDUMUZ Maria Zofia Tomaszewska
https://www.youtube.com/watch?v=eshE5lr2fLI
Logopedyczne cele zajęć:
- ćw. usprawniające realizację prawidłowej wymowy głoski ,,k” w nagłosie,
- usprawnianie narządów artykulacyjnych,
- doskonalenie prawidłowego sposobu oddychania,
- wzbogacenie słownika dziecka,
- naśladowanie różnych dźwięków.
Propozycja ćwiczeń logopedycznych:
- Ćwiczenia usprawniające język:
- Naśladowanie ssania cukierka przy szeroko otwartych ustach
- Koci grzbiet - opieranie czubka języka o dolne zęby i unoszenie go do góry
- Wysuwanie i chowanie języka w głąb jamy ustnej -usta są szeroko otwarte, nie dotykamy językiem do zębów
- Lizanie lizaka językiem mocno wysuniętym z buzi
- Mlaskanie całą powierzchnią języka przy opuszczonej żuchwie
- Ćwiczenia usprawniające wargi:
- Naśladowanie różnego rodzaju śmiechu:
- hi hi hi- śmiech dziewczynki
- ho ho ho- śmiech chłopca
- ha ha ha- śmiech mamy
- he he he- śmiech taty
- Chuchanie na zamarznięte dłonie
- Chuchanie na lusterko, aby zaparowało
- Ćwiczenia oddechowe:
- Wdychanie powietrza nosem i wydychanie ustami, podczas szerokiego otwierania ust
- Picie gęstych napojów przez długą i cienką słomkę
- Balonik - dzieci leżą na plecach, kładą dłonie na brzuchach. Wyobrażają sobie, że ich brzuszki to baloniki. Nabierają powoli powietrze nosem, następnie wypuszczają je ustami, zwracając uwagę, jak ich brzuszki wypełniają się powietrzem
- Balon – dwie osoby siedzą naprzeciw siebie przy stole. Na środku stołu znajduje się nadmuchany balon. Jedna osoba dmucha na balon tak mocno, aby przemieścił on się na drugi koniec stołu. Drugie osoba stara się na to nie pozwolić.
- Naśladowanie odgłosu zwierząt:
- Muuuuuuuuuuuuuu
- Miauuuuuuuuuuuu
- Hauuuuuuuuuuuuu
- Rozdmuchiwanie plamki farby wodnej na podkładce z tworzywa
- Wirujące serpentyny- dzieci leżą na podłodze pod rozwieszonymi serpentynami. Biorą głęboki wdech nosem i robią długi wydech ustami, tak by poruszały się serpentyny nad ich głowami.
Propozycja zabaw logopedycznych:
Zabawa 1.
,,Piłka”- dorosły siedzi naprzeciw dziecka i turlając piłkę wypowiada określoną sylabę, zadaniem dziecka jest złapanie piłki i powtórzenie sylaby.
ka, ko, ku, ke, ak, uk, ok
aka, ake, aku, ako, eka, eke, eku, eko,
uka, uke, uku, uko, oka, oke, oku, oko
Zabawa 2.
,,Memory z głoską /k/” - dorosły przygotowuje obrazki zwierząt. Zadaniem dziecka jest znaleźć parę czyli dwa takie same obrazki, a następnie wydać odgłosy, jakie wydają ( kura, krowa, pies, kot, gołąb, indyk).
(Załącznik nr 1)
Zabawa 3.
,,Co przyda się na balu?”- dorosły pokazuje obrazki związane z balem karnawałowym, rozpoczyna rozmowę kierowaną z dziećmi.
- Co to jest karnawał?
- Co jest potrzebne na balu karnawałowym?
Dzieci wyjmują różne rzeczy z pudełka i wybierają te, które mogą być potrzebne na bal. Dzieci sprawdzają co znajduje się w ,,Magicznym pudełku”, próbują tylko dotykiem rozpoznać rzeczy w pudełku (balon, serpentyna, korona, grzebień, mysz komputerowa, farby, szminka, różdżka, kapelusz, mała łyżeczka).
(Załącznik nr 2)
Zabawa 4.
,,Karnawałowe kule” – robimy kulki z kartek w dwóch kolorach. Zabawa polega na przerzucaniu papierowych kulek na pole przeciwnika. Gdy dorosły włącza piosenkę ,,Bal przebierańców - Karnawał”, uczestnicy zabawy zaczynają rzucać kulkami. Gdy muzyka ucichnie, kończą zabawę. Liczymy kulki po obu polach. Wygrywa ta drużyna, na której jest mniej kulek.
Zabawa 5.
Wykonanie maski karnawałowej - technika dowolna.
(Załącznik nr 3)
Zabawa 6.
„Bal przebierańców-Karnawał” ( muz.Bart Bacharak, sł. M. Tomaszewska) – taniec dowolny
- Dzisiaj bal przebierańców
więc w kostiumach idziemy na tańce
tralalalalala
Będzie dużo zwierzaków
kotków, pand, piesków i kilka ptaków
tralalalalala
ref.
Karnawał, karnawał, karnawał trwa a,a,a,a,a,a
Karnawał, karnawał, karnawał trwa a, a, a, a ,a
Karnawał, karnawał, karnawał trwa a, a, a, a, a
- tańcz ze mną i rób to co ja
będą postacie z bajek i księżniczki
zapełnią tę salę
tralalalalala
bohaterzy z filmików
mundurowych tez będzie bez liku
tralalalalala
ref.
Karnawał…
Załącznik nr 1
Załącznik nr 2
Załącznik nr 3
Zadania logopedyczne – styczeń
Piosenka miesiąca: „Morsy”
(muz. Dave Appell, sł. pol. Maria Zofia Tomaszewska)
Metoda EDUMUZ Maria Zofia Tomaszewska
https://www.youtube.com/watch?v=GMMHhgDu1dI
Logopedyczne cele zajęć:
- ćw. przygotowujące do prawidłowej realizacji głoski [r],
- ćw. usprawniające artykulatory, prowadzące do wibracji czubka języka,
- ćw. oddechowe pierścienia zwierającego gardła.
Propozycja zabaw logopedycznych:
Zabawa 1.
„Zagadki” - podczas rozwiazywania zagadek można wykorzystać szablony (Załącznik nr 4). Rozwiązywanie zagadek, to również dobry moment na ćwiczenie artykulatorów przed lusterkiem.
Jesienią i zima na Twojej głowie.
Jest potrzebna, każdy to powie.
Bo kiedy wieje i śnieżek prószy,
nie zmarzną już Twoje uszy…?
(czapka)
Na szyję zakładam
Gdy dopiecze zima
Owijam nim szyję
Kiedy mróz przytrzyma…?
(szalik)
Zimą wkładamy te dwie siostrzyczki.
Nie zmarzną Ci ręce, włóż…?
(rękawiczki)
Gdy inni wyciągają futra z szafy
my kąpiemy się w wodzie lodowatej.
A czy wy wiecie jak się nazywamy?
My, co w zimnej wodzie się taplamy…?
(morsy)
Po rozwiązaniu zagadki o morsach, możemy wytłumaczyć dzieciom, że morsy, to ssaki zamieszkujące Arktykę i w taki sam sposób nazywamy ludzi, którzy dla zdrowotności zanurzają się w zimnej wodzie, przy minusowej temperaturze powietrza. W Polsce takich ludzi nazywamy „Morsami” natomiast w krajach anglosaskich to „Zimni ogrodnicy” lub „Lwy morskie”.
Zabawa 2.
„Poczuj się jak mors” – dzieci dotykają kostkę lodu, śniegową kulę lub moczą palec w kubeczku z zimną wodą i wydają kolejno odgłosy zimna:
- [ttttttt…] - przyklejamy język do podniebienia, odbijamy sam czubek języka od górnego wałka przydziąsłowego – zgrubienie za górnymi jedynkami. Odbijając czubek języka wypowiadamy szybko głoskę [t], pamiętamy, by boki języka nie odrywały się od górnych zębów (Załącznik nr 1),
- [ddddd…] - przyklejamy język do podniebienia, odbijamy sam czubek języka od górnego wałka przydziąsłowego – zgrubienie za górnymi jedynkami. Odbijając wypowiadamy szybko głoskę [d], pamiętamy, by boki języka nie odrywały się od górnych zębów. Głoska [d] jest dźwięczna, więc możemy delikatnie pochylić brodę do przodu, podczas jej wypowiadania, a przykładając dłoń do szyi lub czubka głowy wyczuć wibracje (Załącznik nr 2),
- [trrry….],
- [drrry…],
- [prrry…],
- [brrry…],
- [krrry…],
- [grrry…],
- [frrry…],
- [wrrry…].
Zabawa 3.
Ćwiczenie oddechowe „Ubieramy morsa” - dziecko otrzymuje szablon dziecka – morsa oraz gotowych szablonów czapki, szalika oraz rękawiczek. Zadaniem dziecka jest ubranie morsa do morsowania. Dziecko przenosi elementy: czapki, szalika, rękawiczek oraz butów do morsowani, za pomocą słomki (pracują wargi oraz pierścień zwierający gardła). (Załącznik nr 3).
Zabawa 4.
Dziecko losuje z kolorowego worka zimowe ubrania (czapka, szalik, rękawiczki) i rozpoznaje je po dotyku.
Zabawa 5.
Dziecko nakłada czapkę, rękawiczki i szaliki, śpiewają piosenkę pt. „Morsy” z pokazywaniem.
„Morsy”
(muz. Dave Appell, sł. pol. Maria Zofia Tomaszewska)
Kiedy w zimie (rozkrok na wysokości ramion i tańczymy twista w prawą i lewą stronę)
dokuczliwie zimno jest (krzyżujemy dłonie na ramionach)
wtedy ja (pokazujemy na siebie)
pragnę w morzu kąpać się (ruchy rąk naśladują pływanie)
bo te kąpiele (obrót wokół własnej osi)
endorfiny wyzwalają (podskakujemy z rękoma w górę)
no i odporność organizmu poprawiają (zaciskamy pięści i pokazujemy siłę i odporność)
ref:
Gdy inni wyciągają futra z szafy (4 kroki do przodu, naprzemienny ruch dłoni, krzyżujemy dłonie na ramiona i 4 kroki do tyłu)
my kąpiemy się w wodzie lodowatej (pokazujemy na siebie, ruch rąk naśladujących pływanie, obrót wokół własnej osi, zatykamy nosy i bul, bul do dołu)
a czy wy wiecie (poruszamy palcem wskazującym) jak się nazywamy? (wskazujemy na siebie)
Morsy (podskok w górę) - bo w zimnej wodzie się taplamy (rozkrok na wysokości ramion i tańczymy twista do dołu)
(Pływamy i obracamy się wokół własnej osi, zatykamy nos i bul, bul do dołu)
Kąpiel ta (rozkrok na wysokości ramion i tańczymy twista, naśladujemy pływanie)
czasem bardzo krótko trwa (pokazujemy palcem wskazującym na zegarek)
bo zamoczyć ciało, (przysiad w dół)
to wcale nie tak mało (poruszamy na boki palcem wskazującym)
wełnianą czapkę można mieć na głowie (dotykamy głowy obiema rękoma)
i w rękawiczkach skrywać swoje dłonie (wkręcamy żaróweczki dłońmi)
ref.
Zabawa 6.
Ćwiczenia języka „W gabinecie śmiesznych min” – Rodzic i dziecko siadają naprzeciwko siebie. Dziecko trzyma lusterko, a Rodzic wykonuje logopedyczną minkę umieszczoną na szablonach: czapki, rękawiczek, szalika, morsa (ćw. przygotowujące do prawidłowej artykulacji głoski [r]). Następnie następuje zmiana (Załącznik nr 4).
Zadania logopedyczne – grudzień
Piosenka miesiąca: „Dzyń, dzyń, dzyń Mikołaju Święty”
(sł. i muz. Maria Zofia Tomaszewska)
Metoda EDUMUZ Maria Zofia Tomaszewska
Logopedyczne cele zajęć:
- ćw. usprawniające realizację głoski szeregu syczącego [dz],
- ćw. Usprawniające język,
- ćw. usprawniające wargi,
- ćw. oddechowe,
- ćw. usprawniające funkcje słuchowe.
Propozycja ćwiczeń logopedycznych:
- Ćwiczenia usprawniające język:
- „wymiatanie śmieci” – energiczne wyrzucanie czubka języka zza dolnych zębów,
- ,,malowanie sufitu”- przesuwanie czubka języka po podniebieniu od zębów w głąb jamy ustnej,
- ,,czeszemy język”- wysuwanie i chowanie języka pomiędzy zbliżonymi zębami.
- Ćwiczenia usprawniające wargi:
- gwizdanie, parskanie, cmokanie,
- wymawianie z przesadną dokładnością samogłosek: a, o, e, u, y, i,
- naprzemienne przygryzanie warg górnej i dolnej zębami.
- Ćwiczenia oddechowe:
- ,,Burza śnieżna”- do wykonania ćwiczenia potrzebujemy: choinkę, biały papier, dziurkacz w kształcie płatka śniegu, słomka, torebka strunowa, nożyczki. Szablon choinki (Załącznik nr 1) wycinamy, następnie z białego papieru wycinamy śnieżki - używamy do tego dziurkacza. Wkładamy choinkę i wsypujemy płatki do woreczka strunowego, szczelnie zamykamy. Wycinamy mały otworek i wsuwamy słomkę. Polecamy by dziecko w trakcie zabawy stało przed lustrem inaczej ciężko będzie mu zobaczyć efekt. ( Płatki możemy zastąpić styropianowymi kulkami). Należy pamiętać by dziecko było rozluźnione, nabierało swobodnie powietrze przez nos i wydmuchiwało spokojnie ustami celując w skupiska papieru bądź styropianu.
- ,,Rękawiczka Mikołaja”- do wykonania ćwiczenia potrzebujemy: głowę Mikołaja (Załącznik nr 2), gumową rękawiczkę, papierowy kubek, słomkę, taśmę dwustronną, gumkę recepturkę). Wycinamy głowy Mikołaja i przyklejamy na palce rękawiczki. Ostrymi nożyczkami robimy niewielką dziurkę tuż przy dnie papierowego kubka. W otwór wkładamy słomkę. Dziurkę również można zrobić przy pomocy długopisu. Na tak przygotowany kubeczek nakładamy rękawiczkę, całość dodatkowo zabezpieczamy gumką recepturką. Zabawa oddechowa jest gotowa. Zadaniem dziecka jest nadmuchanie rękawiczki ale w taki sposób, by rękawiczka nie spadła z kubeczka.
Propozycja zabaw logopedycznych:
Zabawa 1.
,,Wiozę na sankach”- zadaniem dziecka jest wylosowanie obrazka, nazwanie go i umieszczenie na obrazku z sankami (Załącznik nr 3).
Zabawa 2.
,,Zgadnij, kim jesteś”- dziecko otrzymuje opaskę na głowę z obrazkiem jakiegoś przedmiotu, zwierzęcia, człowieka lub rośliny i powinien zadawać pozostałym uczestnikom pytania, które będą prowadziły do odgadnięcia kim lub czym jest, tzn. co lub kogo przedstawia ilustracja na opasce; dziecko może max. zadać 5 pytań, na które odpowiedzi mogą być tylko twierdzące lub przeczące, po czym dokonuje rozwiązania zagadki; następnie sił próbują pozostali uczestnicy zabawy (Załącznik nr 4).
Zabawa 3.
„Dzyń, dzyń, dzyń Mikołaju Święty” - podczas wykonywania piosenki dzieci mogą wykorzystać następujące gesty:
Siedzę cichuteńko (wskazują palcem gest cicho)
patrzę na okienko ( wskazują gest patrzenia przez lornetkę)
poruszyły się zasłonki! (wskazują gest machania dwoma rękoma)
chyba już go widzę! (wskazują gest patrzenia)
chyba już go słyszę, zabrzęczały (wskazują gest słyszę)
jego sanek dzwonki (dzieci wyciągają dzwonki)
Ref:
Dzyń. Dzyń. Dzyń (dzieci rytmicznie dzwonią dzwoneczkami)
Mikołaju Święty
Dzyń. Dzyń, Dzyń (dzieci rytmicznie dzwonią dzwoneczkami)
przynieś nam prezenty
Co to? Co to? Co to? (dzieci łapią się pod boki )
Kto to? Kto to? Kto to? (dzieci łapią się za policzki)
Pan Mikołaj już się skrada ( wskazują gest cicho)
Ojej! Ja się boję x2 (dzieci krzyżują i kładą swoje dłonie na ramiona)
Ale bać się chyba nie wypada (dzieci wskazują gest ,,nie,,)
Ref: Dzyń, dzyń…
Załącznik nr 1
Załącznik nr 2
Załącznik nr 3
Załącznik nr 4
Zadania logopedyczne – listopad
Piosenka miesiąca: „Proszę państwa, oto miś”
(sł. Jan Brzechwa i Wanda Chotomska, muz. Gabor Presser)
Metoda EDUMUZ Maria Zofia Tomaszewska
https://www.youtube.com/watch?v=M9Nwn1oEV4s
Logopedyczne cele zajęć:
- ćw. prawidłowego toru oddechowego,
- ćw. pionizacji języka,
- ćw. tylnej ściany gardła oraz podniebienia miękkiego,
- rozwijanie logicznego myślenia i koncentracji uwagi.
Propozycja zabaw logopedycznych:
Zabawa 1.
Wytnij maskę misia (Załącznik nr 1) i jesienne liście (Załącznik nr 2). Przeprowadź zabawę z domownikami – jedna osoba zakłada opaskę misia i zostaje misiem. Miś śpi i głośno pochrapuje (pracuje podniebienie miękkie i tylna ściana gardła). Pozostałe osoby układają sobie liście na wyprostowanej, wewnętrznej stronie dłoni, nabierają dużo powietrza nosem, podczas gdy usta są zamknięte (prawidłowy tor oddechowy: nos-usta), następnie dmuchają na liście, które opadają na chrapiącego misia. Następnie następuje zamiana ról.
Zabawa 2.
Oglądamy obrazki misia, który:
- wącha kwiatek (wciągamy powietrze nosem, przy zamkniętych ustach i wypuszczamy powietrze ustami) – Załącznik nr 3
- ziewa (ziewamy - pracuje podniebienie miękkie i tylna ściana gardła) – Załącznik nr 4
- chrapie (pracuje podniebienie miękkie i tylna ściana gardła) – Załącznik nr 5
- oblizuje językiem talerz (wystawiamy jak najdalej ostry język i udajemy, że oblizujemy talerz z miodu) – Załącznik nr 6
Dzieci naśladują czynności misia. Każde ćwiczenie powtarzają 5 razy. Ziewanie można wykonać przed lusterkiem logopedycznym, aby zaobserwować pracę podniebienia miękkiego oraz tylnej ściany gardła.
Zabawa 3.
Ilustrowanie gestem piosenki pt. „Proszę Państwa, oto miś”
Dzieci-misie śpią, przeciągają się, ziewają i zasłaniają prawą łapą buzie i zasłaniają lewą łapą buzię.
Proszę Państwa oto miś, (ruchy do przodu: prawa ręka, lewa ręka; ruch do tyłu: prawa ręka, lewa ręka)
miś jest bardzo grzeczny dziś. (machamy obiema dłońmi w prawą i lewą stronę)
Chętnie Państwu łapę poda. (ruchy do przodu: prawa ręka, lewa ręka; ruch do tyłu: prawa ręka, lewa ręka)
Nie chce podać? (palec wskazujący w górę i kiwamy na boki)
A to szkoda (rozkładamy bezradnie ręce) (bis)
Założył niedźwiedź piżamę burą, (podnosimy ręce w górę i krzyżujemy, kładąc dłonie na ramiona)
przykrył się ciepłą niedźwiedzią skórą (kołyszemy się na boki)
i słodko śpi. (splatamy dłonie i kładziemy głowę do snu)
Śnią mu się teraz lipy pachnące, zioła na łące, (zbliżamy dłonie do nosa i wąchamy, podnosimy dłonie w górę)
pszczoły brzęczące (machamy dłońmi jak skrzydłami),
miód mu się śni x3 (wysuwamy język i udajemy, że wylizujemy miód z dłoni)
Refren
Zabawa 4.
UWAGA! TYLKO DLA DZIECI, U KTÓRYCH NIE STWIRDZONO ALERGII NA MIÓD
Zabawa na pionizację języka „Zlizywanie floresów miodu” - dzieci zlizują słodki miód z talerzyków papierowych.
Zabawa 5.
Wytnij obrazki z misiami (Załącznik nr 8), a następnie ułożyć je na planszy w taki sposób, aby w każdym rzędzie i kolumnie dany obrazek wystąpił tylko raz. Kiedy dzieci upewniają się, że poprawnie uzupełniły sudoku, przyklejają obrazki oraz wykonują ćwiczenia artykulacyjne, które podpowiada im miś.
Przykładowe sudoku
Zadania logopedyczne – październik
Piosenka miesiąca: „SZALALALA-SHALALALA”
(muz. Torben Lendage)
Metoda EDUMUZ Maria Zofia Tomaszewska
https://www.youtube.com/watch?v=PznN9Wqjavc
Logopedyczne cele zajęć:
- ćw. usprawniające język,
- ćw. usprawniające wargi,
- ćw. oddechowe,
- ćw. przygotowujące do prawidłowej wymowy głoski [sz], w sylabach, w nagłosie i wygłosie wyrazów,
- ćw. słuchowe.
Głoska [sz] sprawia dzieciom sporo problemów, najczęściej jest zamieniana na głoskę [s]. Poprawna realizacja wymaga pionizacji języka, dlatego by przejść do ćwiczeń, trzeba najpierw zacząć od unoszenia go do góry. Podczas wymowy czubek języka unosi się do wałka dziąsłowego, gdzie pojawia się szczelina.
Podczas zabaw proszę, by dzieci pamiętały o trzech rzeczach:
• unosimy język do góry ( w kierunku wałka dziąsłowego za górne ząbki)
• zbliżamy zęby do siebie ale nie zaciskamy
• wargi lekko do przodu (lekki dziubek, kółeczko, ale zęby widoczne).
Ćwicząc głoskę [sz] trzeba koniecznie zwracać uwagę na jakość jej brzmienia, zachowywać właściwą pozycję artykulacyjną i korygować ewentualne niedoskonałości. W razie problemów uczulamy miejsca artykulacji dotykając wałka dziąsłowego i czubka języka np. chłodną łyżeczką, aby uzmysłowić, które miejsca w jamie ustnej spotykają się przy realizacji tej głoski.
Propozycja ćwiczeń logopedycznych:
- Ćwiczenia usprawniające język:
- „Dźwig”- kładziemy na czubek języka kawałek chrupka kukurydzianego i każemy języczkowi unieść pokarm za górne, przednie ząbki, a następnie położyć i rozsmarować na dziąśle.
- Oblizywanie warg
- ,,Spacer języka po buzi” (język jest raz na górze, raz na dole)
- ,,Czyścioszek”- dokładnie myjemy językiem górne zęby od wewnętrznej i zewnętrznej strony
- Guma do żucia- żujemy brzegi języka zębami trzonowymi
- Ćwiczenia usprawniające wargi:
- Całuski- cmokamy i posyłamy całuski
- „Prosiaczek”- wysuwamy zaokrąglone wargi, tworząc ,,ryjek”, a następnie przekształcamy ,,ryjek” w szeroki uśmiech
- ,,Rybka”- wysuwamy zaokrąglone wargi, tworząc ,,rybi pyszczek”, naprzemiennie otwieramy je i zamykamy
- Ćwiczenia oddechowe:
- ,,Parasol”- zasysanie słomką małych obrazków kropel deszczu i układanie na dużej ilustracji parasola (Załącznik nr 1)
- Dmuchanie na płomień świecy przez dziecko w fazie wydechu ( stopniowe wydłużanie odległości)
- ,,Zawody statków”- dmuchanie na papierowe łódki na powierzchni wody.
- ,,Wiatr i liście”- dzieci trzymają w rękach dowolne liście. Na hasło Wiatr dzieci podrzucają liście do góry- dmuchają na nie, starając się , aby jak najdłużej utrzymały się w powietrzu i nie spadły na ziemię.
- ,,Zabawy z listkiem”- dzieci kładą się na podłodze na plecach. Na brzuchach umieszczają liście. Oddychają miarowo- na tyle głęboko, aby móc zaobserwować, jak liście podnoszą się i opadają.
- ,,Kolorowy deszcz”- dzieci za pomocą pipety umieszczają na kartkach po kilka kropli farby. Następnie dmuchają na nie przez słomkę, tworząc padający deszcz.
Załącznik nr 1
Kiedy należy udać się z dzieckiem do logopedy?
Kiedy obserwujesz dziecko podczas mowy, zwróć uwagę na artykulację wybranych głosek. Konsultację logopedyczną warto wdrożyć jeśli zaobserwujemy, że dziecko:
- Podczas artykulacji głosek s, z, c, dz, sz, ż, cz, dż, t, d, n dziecko wsuwa język między zęby lub ociera nim o wargę. W każdym wieku jest to wada, z której się nie wyrasta. Im dłużej zwlekamy, tym bardziej wada się utrwala.
- Dziecko mówi przez nos.
- Dostrzegamy zmiany anatomiczne w budowie narządów mowy dziecka.
- Mamy wątpliwość czy dziecko dobrze słyszy.
- Dziecko zniekształca głoski, zastępuje je innymi nie znanymi w języku polskim, np. gardłowo wymawia r.
- Jeśli nasila się problem rozwojowej niepłynności mówienia ( zacinanie, powtarzanie sylab ).
- Po ukończeniu 4 roku życia dziecko : - wymawia głoski s, z, c, dz jak ś, ź, ć, dź, - zamienia głoski dźwięczne na bezdźwięczne , np. d na t (dom=tom), w na f (woda=fota), g na k (gęś=kęś), b na p (buda=puta), - myli głoski o podobnym brzmieniu np. s – c (sala=cala), sz – cz (szyje=czyje).
Rozwój mowy dziecka przebiega w określonym tempie, niepokój rodzica powinno wzbudzić opóźnienie tego rozwoju, które może się objawiać, kiedy:
- mowa dziecka 2- letniego jest na poziomie mowy dziecka rocznego (wymawia kilka słów),
- mowa dziecka 3- letniego jest na poziomie mowy dziecka 1,5- rocznego (tworzy jedynie równoważniki zdań),
- mowa dziecka 4- letniego jest na poziomie mowy dziecka 2- letniego (formułuje proste zdania, słownictwo ok. 300 słów),
- mowa dziecka 5- letniego jest na poziomie mowy dziecka 2,5- letniego (proste zdania),
- mowa dziecka 6- letniego jest na poziomie mowy dziecka 3- letniego (pojawiają się zdania złożone, dziecko wymawia 1000-1500 słów)
Opracowała:
Małgorzata Milanowska- logopeda