Zadania logopedyczne – styczeń

 

Piosenka miesiąca: „Morsy”

 (muz. Dave Appell, sł. pol. Maria Zofia Tomaszewska)

Metoda EDUMUZ Maria Zofia Tomaszewska

 

https://www.youtube.com/watch?v=GMMHhgDu1dI

 

Logopedyczne cele zajęć:

• ćw. przygotowujące do prawidłowej realizacji głoski [r],
• ćw. usprawniające artykulatory, prowadzące do wibracji czubka języka,
• ćw. oddechowe pierścienia zwierającego gardła.

 

Propozycja zabaw logopedycznych:

Zabawa 1.

„Zagadki” - podczas rozwiazywania zagadek można wykorzystać szablony (Załącznik nr 4). Rozwiązywanie zagadek, to również dobry moment na ćwiczenie artykulatorów przed lusterkiem.

Jesienią i zima na Twojej głowie.

Jest potrzebna, każdy to powie.

Bo kiedy wieje i śnieżek prószy,

nie zmarzną już Twoje uszy…?

(czapka)

 

Na szyję zakładam

Gdy dopiecze zima

Owijam nim szyję

Kiedy mróz przytrzyma…?

(szalik)

 

Zimą wkładamy te dwie siostrzyczki.

Nie zmarzną Ci ręce, włóż…?

(rękawiczki)

 

Gdy inni wyciągają futra z szafy

my kąpiemy się w wodzie lodowatej.

A czy wy wiecie jak się nazywamy?

My, co w zimnej wodzie się taplamy…?

(morsy)

 

Po rozwiązaniu zagadki o morsach, możemy wytłumaczyć dzieciom, że morsy, to ssaki zamieszkujące Arktykę i w taki sam sposób nazywamy ludzi, którzy dla zdrowotności zanurzają się w zimnej wodzie, przy minusowej temperaturze powietrza. W Polsce takich ludzi nazywamy „Morsami” natomiast w krajach anglosaskich to „Zimni ogrodnicy” lub „Lwy morskie”.

Zabawa 2.

 „Poczuj się jak mors” – dzieci dotykają kostkę lodu, śniegową kulę lub moczą palec w kubeczku z zimną wodą i wydają kolejno odgłosy zimna:

• [ttttttt…] - przyklejamy język do podniebienia, odbijamy sam czubek języka od górnego wałka przydziąsłowego – zgrubienie za górnymi jedynkami. Odbijając czubek języka wypowiadamy szybko głoskę [t], pamiętamy, by boki języka nie odrywały się od górnych zębów (Załącznik nr 1),
• [ddddd…] - przyklejamy język do podniebienia, odbijamy sam czubek języka od górnego wałka przydziąsłowego – zgrubienie za górnymi jedynkami. Odbijając wypowiadamy szybko głoskę [d], pamiętamy, by boki języka nie odrywały się od górnych zębów. Głoska [d] jest dźwięczna, więc możemy delikatnie pochylić brodę do przodu, podczas jej wypowiadania, a przykładając dłoń do szyi lub czubka głowy wyczuć wibracje (Załącznik  nr 2),
• [trrry….],
• [drrry…],
• [prrry…],
• [brrry…],
• [krrry…],
• [grrry…],
• [frrry…],
• [wrrry…].

 

Zabawa 3. 

Ćwiczenie oddechowe „Ubieramy morsa” - dziecko otrzymuje szablon dziecka – morsa oraz gotowych szablonów czapki, szalika oraz rękawiczek. Zadaniem dziecka jest ubranie morsa do morsowania. Dziecko przenosi elementy: czapki, szalika, rękawiczek oraz butów do morsowani, za pomocą słomki (pracują wargi oraz pierścień zwierający gardła). (Załącznik nr 3).

 

Zabawa 4. 

Dziecko losuje z kolorowego worka zimowe ubrania (czapka, szalik, rękawiczki) i rozpoznaje je po dotyku.

Zabawa 5. 

Dziecko nakłada czapkę, rękawiczki i szaliki, śpiewają  piosenkę pt. „Morsy” z pokazywaniem.

„Morsy”

(muz. Dave Appell, sł. pol. Maria Zofia Tomaszewska)

 

Kiedy w zimie (rozkrok na wysokości ramion i tańczymy twista w prawą i lewą stronę)

dokuczliwie zimno jest (krzyżujemy dłonie na ramionach)

wtedy ja (pokazujemy na siebie)

pragnę w morzu kąpać się (ruchy rąk naśladują pływanie)

bo te kąpiele (obrót wokół własnej osi)

endorfiny wyzwalają (podskakujemy z rękoma w górę)

no i odporność organizmu poprawiają (zaciskamy pięści i pokazujemy siłę i odporność)

 

ref:

Gdy inni wyciągają futra z szafy (4 kroki do przodu, naprzemienny ruch dłoni, krzyżujemy dłonie na ramiona i 4 kroki do tyłu)

my kąpiemy się w wodzie lodowatej (pokazujemy na siebie, ruch rąk naśladujących pływanie, obrót wokół własnej osi, zatykamy nosy i bul, bul do dołu)

a czy wy wiecie (poruszamy palcem wskazującym) jak się nazywamy? (wskazujemy na siebie)

Morsy (podskok w górę) - bo w zimnej wodzie się taplamy (rozkrok na wysokości ramion i tańczymy twista do dołu)

 

(Pływamy i obracamy się wokół własnej osi, zatykamy nos i bul, bul do dołu)

 

Kąpiel ta (rozkrok na wysokości ramion i tańczymy twista, naśladujemy pływanie)

czasem bardzo krótko trwa (pokazujemy palcem wskazującym na zegarek)

bo zamoczyć ciało, (przysiad w dół)

to wcale nie tak mało (poruszamy na boki palcem wskazującym)

wełnianą czapkę można mieć na głowie (dotykamy głowy obiema rękoma)

i w rękawiczkach skrywać swoje dłonie (wkręcamy żaróweczki dłońmi)

 

ref.

 

Zabawa 6.

Ćwiczenia języka „W gabinecie śmiesznych min” –  Rodzic i dziecko siadają naprzeciwko siebie. Dziecko trzyma lusterko, a Rodzic wykonuje logopedyczną minkę umieszczoną  na szablonach: czapki, rękawiczek, szalika, morsa (ćw. przygotowujące do prawidłowej artykulacji głoski [r]). Następnie następuje zmiana (Załącznik nr 4).

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Zadania logopedyczne – grudzień

 

Piosenka miesiąca: „Dzyń, dzyń, dzyń Mikołaju Święty”

(sł. i muz. Maria Zofia Tomaszewska)

Metoda EDUMUZ Maria Zofia Tomaszewska

 

 

Logopedyczne cele zajęć:

• ćw. usprawniające realizację głoski szeregu syczącego [dz],
• ćw. Usprawniające język,
• ćw. usprawniające wargi,
• ćw. oddechowe,
• ćw. usprawniające funkcje słuchowe.

 

Propozycja ćwiczeń logopedycznych:

1. Ćwiczenia usprawniające język:

• „wymiatanie śmieci” – energiczne wyrzucanie czubka języka zza dolnych zębów,
• ,,malowanie sufitu”- przesuwanie czubka języka po podniebieniu od zębów w głąb jamy ustnej,
• ,,czeszemy język”- wysuwanie i chowanie języka pomiędzy zbliżonymi zębami.

 

2. Ćwiczenia usprawniające wargi:

• gwizdanie, parskanie, cmokanie,
• wymawianie z przesadną dokładnością samogłosek: a, o, e, u, y, i,
• naprzemienne przygryzanie warg górnej i dolnej zębami.

 

3. Ćwiczenia oddechowe:

• ,,Burza śnieżna”- do wykonania ćwiczenia potrzebujemy: choinkę, biały papier, dziurkacz w kształcie płatka śniegu, słomka, torebka strunowa, nożyczki. Szablon choinki (Załącznik nr 1) wycinamy, następnie z białego papieru wycinamy śnieżki - używamy do tego dziurkacza. Wkładamy choinkę i wsypujemy płatki do woreczka strunowego, szczelnie zamykamy. Wycinamy mały otworek i wsuwamy słomkę. Polecamy by dziecko w trakcie zabawy stało przed lustrem inaczej ciężko będzie mu zobaczyć efekt. ( Płatki możemy zastąpić styropianowymi kulkami). Należy pamiętać by dziecko było rozluźnione, nabierało swobodnie powietrze przez nos i wydmuchiwało spokojnie ustami celując w skupiska papieru bądź styropianu.
• ,,Rękawiczka Mikołaja”- do wykonania ćwiczenia potrzebujemy: głowę Mikołaja (Załącznik nr 2), gumową rękawiczkę, papierowy kubek, słomkę, taśmę dwustronną, gumkę recepturkę). Wycinamy głowy Mikołaja i przyklejamy na palce rękawiczki. Ostrymi nożyczkami robimy niewielką dziurkę tuż przy dnie papierowego kubka. W otwór wkładamy słomkę. Dziurkę również można zrobić przy pomocy długopisu. Na tak przygotowany kubeczek nakładamy rękawiczkę, całość dodatkowo zabezpieczamy gumką recepturką. Zabawa oddechowa jest gotowa. Zadaniem dziecka jest nadmuchanie rękawiczki ale w taki sposób, by rękawiczka nie spadła z kubeczka.

 

Propozycja zabaw logopedycznych:

Zabawa 1.

,,Wiozę na sankach”- zadaniem dziecka jest wylosowanie obrazka, nazwanie go i umieszczenie na obrazku z sankami (Załącznik nr 3).

Zabawa 2.

 ,,Zgadnij, kim jesteś”- dziecko otrzymuje opaskę na głowę z obrazkiem jakiegoś przedmiotu, zwierzęcia, człowieka lub rośliny i powinien zadawać pozostałym uczestnikom pytania, które będą prowadziły do odgadnięcia kim lub czym jest, tzn. co lub kogo przedstawia ilustracja na opasce; dziecko może max. zadać 5 pytań, na które odpowiedzi mogą być tylko twierdzące lub przeczące, po czym dokonuje rozwiązania zagadki; następnie sił próbują pozostali uczestnicy zabawy (Załącznik nr 4).

Zabawa 3. 

„Dzyń, dzyń, dzyń Mikołaju Święty” - podczas wykonywania piosenki dzieci mogą wykorzystać następujące gesty:

Siedzę cichuteńko (wskazują palcem gest cicho)

patrzę na okienko ( wskazują gest patrzenia przez lornetkę)

poruszyły się zasłonki! (wskazują gest machania dwoma rękoma)

chyba już go widzę! (wskazują gest patrzenia)

chyba już go słyszę, zabrzęczały (wskazują gest słyszę)

jego sanek dzwonki (dzieci wyciągają dzwonki)

 

Ref:

Dzyń. Dzyń. Dzyń (dzieci rytmicznie dzwonią dzwoneczkami)

Mikołaju Święty

Dzyń. Dzyń, Dzyń (dzieci rytmicznie dzwonią dzwoneczkami)

przynieś nam prezenty

 

Co to? Co to? Co to? (dzieci łapią się pod boki )

Kto to? Kto to? Kto to? (dzieci łapią się za policzki)

Pan Mikołaj już się skrada ( wskazują gest cicho)

Ojej! Ja się boję x2 (dzieci krzyżują i kładą swoje dłonie na ramiona)

Ale bać się chyba nie wypada (dzieci wskazują gest ,,nie,,)

 

Ref: Dzyń, dzyń…

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Załącznik nr 1

 

 

 

 

 

 

 

 

Załącznik nr 2

 

Załącznik nr 3

 

 

  

 

 

 

 

 

 

Załącznik nr 4

               

        

 

Zadania logopedyczne – listopad

 

Piosenka miesiąca: „Proszę państwa, oto miś”

(sł. Jan Brzechwa i Wanda Chotomska, muz. Gabor Presser)

Metoda EDUMUZ Maria Zofia Tomaszewska

 

https://www.youtube.com/watch?v=M9Nwn1oEV4s

 

 

Logopedyczne cele zajęć:

• ćw. prawidłowego toru oddechowego,
• ćw. pionizacji języka,
• ćw. tylnej ściany gardła oraz podniebienia miękkiego,
• rozwijanie logicznego myślenia i koncentracji uwagi.

 

Propozycja zabaw logopedycznych:

Zabawa 1.

Wytnij maskę misia (Załącznik nr 1) i jesienne liście (Załącznik nr 2). Przeprowadź zabawę z domownikami – jedna osoba zakłada opaskę misia i zostaje misiem. Miś śpi i głośno pochrapuje (pracuje podniebienie miękkie i tylna ściana gardła). Pozostałe osoby układają sobie liście na wyprostowanej, wewnętrznej stronie dłoni, nabierają dużo powietrza nosem, podczas gdy usta są zamknięte (prawidłowy tor oddechowy: nos-usta), następnie dmuchają na liście, które opadają na chrapiącego misia. Następnie następuje zamiana ról.

 

Zabawa 2.

Oglądamy obrazki misia, który:

• wącha kwiatek (wciągamy powietrze nosem, przy zamkniętych ustach i wypuszczamy powietrze ustami) – Załącznik nr 3
• ziewa (ziewamy - pracuje podniebienie miękkie i tylna ściana gardła) – Załącznik nr 4
• chrapie (pracuje podniebienie miękkie i tylna ściana gardła) – Załącznik nr 5
• oblizuje językiem talerz (wystawiamy jak najdalej ostry język i udajemy, że oblizujemy talerz z miodu) – Załącznik nr 6

Dzieci naśladują czynności misia. Każde ćwiczenie powtarzają 5 razy. Ziewanie można wykonać przed lusterkiem logopedycznym, aby zaobserwować pracę podniebienia miękkiego oraz tylnej ściany gardła.

 

            Zabawa 3.

Ilustrowanie gestem piosenki pt. „Proszę Państwa, oto miś”

Dzieci-misie śpią, przeciągają się, ziewają i zasłaniają prawą łapą buzie i zasłaniają lewą łapą buzię.

Proszę Państwa oto miś, (ruchy do przodu: prawa ręka, lewa ręka; ruch do tyłu: prawa ręka, lewa ręka)

miś jest bardzo grzeczny dziś. (machamy obiema dłońmi w prawą i lewą stronę)

Chętnie Państwu łapę poda. (ruchy do przodu: prawa ręka, lewa ręka; ruch do tyłu: prawa ręka, lewa ręka)

Nie chce podać? (palec wskazujący w górę i kiwamy na boki)

 A to szkoda (rozkładamy bezradnie ręce) (bis)

Założył niedźwiedź piżamę burą, (podnosimy ręce w górę i krzyżujemy, kładąc dłonie na ramiona)

przykrył się ciepłą niedźwiedzią skórą (kołyszemy się na boki)

i słodko śpi. (splatamy dłonie i kładziemy głowę do snu)

Śnią mu się teraz lipy pachnące, zioła na łące, (zbliżamy dłonie do nosa i wąchamy, podnosimy dłonie w górę)

pszczoły brzęczące (machamy dłońmi jak skrzydłami),

miód mu się śni x3 (wysuwamy język i udajemy, że wylizujemy miód z dłoni)

Refren

 

 

Zabawa 4. 

UWAGA! TYLKO DLA  DZIECI, U KTÓRYCH NIE STWIRDZONO ALERGII NA MIÓD

 

Zabawa na pionizację języka „Zlizywanie floresów miodu” - dzieci zlizują słodki miód z talerzyków papierowych.

 

 

 

 

 

 

Zabawa 5.

 

Wytnij obrazki z misiami (Załącznik nr 8), a następnie ułożyć je na planszy w taki sposób, aby w każdym rzędzie i kolumnie dany obrazek wystąpił tylko raz. Kiedy dzieci upewniają się, że poprawnie uzupełniły sudoku, przyklejają obrazki oraz wykonują ćwiczenia artykulacyjne, które podpowiada im miś.

Przykładowe sudoku

 

 

 

Zadania logopedyczne – październik

 

Piosenka miesiąca: „SZALALALA-SHALALALA”

(muz. Torben Lendage)

Metoda EDUMUZ Maria Zofia Tomaszewska

 

https://www.youtube.com/watch?v=PznN9Wqjavc

 

Logopedyczne cele zajęć:

• ćw. usprawniające język,
• ćw. usprawniające wargi,
• ćw. oddechowe,
• ćw. przygotowujące do prawidłowej wymowy głoski [sz], w sylabach, w nagłosie i wygłosie wyrazów,
• ćw. słuchowe.

 

Głoska [sz] sprawia dzieciom sporo problemów, najczęściej jest zamieniana na głoskę [s].  Poprawna realizacja wymaga pionizacji języka, dlatego by przejść do ćwiczeń, trzeba najpierw zacząć od unoszenia go do góry. Podczas wymowy czubek języka unosi się do wałka dziąsłowego, gdzie pojawia się szczelina.

Podczas zabaw proszę, by dzieci pamiętały o trzech rzeczach:

• unosimy język do góry ( w kierunku wałka dziąsłowego za górne ząbki)

• zbliżamy zęby do siebie ale nie zaciskamy

• wargi lekko do przodu (lekki dziubek, kółeczko, ale zęby widoczne).

 

Ćwicząc głoskę [sz] trzeba koniecznie zwracać uwagę na jakość jej brzmienia, zachowywać właściwą pozycję artykulacyjną i korygować ewentualne niedoskonałości. W razie problemów uczulamy miejsca artykulacji dotykając wałka dziąsłowego i czubka języka np. chłodną łyżeczką, aby uzmysłowić, które miejsca w jamie ustnej spotykają się przy realizacji tej głoski.

 

Propozycja ćwiczeń logopedycznych:

1. Ćwiczenia usprawniające język:

• „Dźwig”- kładziemy na czubek języka kawałek chrupka kukurydzianego i każemy języczkowi unieść pokarm za górne, przednie ząbki, a następnie położyć i rozsmarować na dziąśle.
• Oblizywanie warg
• ,,Spacer języka po buzi” (język jest raz na górze, raz na dole)
• ,,Czyścioszek”- dokładnie myjemy językiem górne zęby od wewnętrznej i zewnętrznej strony
• Guma do żucia- żujemy brzegi języka zębami trzonowymi

2. Ćwiczenia usprawniające wargi:

• Całuski- cmokamy i posyłamy całuski
• „Prosiaczek”- wysuwamy zaokrąglone wargi, tworząc ,,ryjek”, a następnie przekształcamy ,,ryjek” w szeroki uśmiech
• ,,Rybka”- wysuwamy zaokrąglone wargi, tworząc ,,rybi pyszczek”, naprzemiennie otwieramy je i zamykamy

 

3.  Ćwiczenia oddechowe:

• ,,Parasol”- zasysanie słomką małych obrazków kropel deszczu i układanie na dużej ilustracji parasola (Załącznik nr 1)
• Dmuchanie na płomień świecy przez dziecko w fazie wydechu ( stopniowe wydłużanie odległości)
• ,,Zawody statków”- dmuchanie na papierowe łódki na powierzchni wody.
• ,,Wiatr i liście”- dzieci trzymają w rękach dowolne liście. Na hasło Wiatr dzieci podrzucają liście do góry- dmuchają na nie, starając się , aby jak najdłużej utrzymały się w powietrzu i nie spadły na ziemię.
• ,,Zabawy z listkiem”- dzieci kładą się na podłodze na plecach. Na brzuchach umieszczają liście. Oddychają miarowo- na tyle głęboko, aby móc zaobserwować, jak liście podnoszą się i opadają.
• ,,Kolorowy deszcz”- dzieci za pomocą pipety umieszczają na kartkach po kilka kropli farby. Następnie dmuchają na nie przez słomkę, tworząc padający deszcz.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Załącznik nr 1

 

 

 

Kiedy należy udać się z dzieckiem do logopedy?

 

Kiedy obserwujesz dziecko podczas mowy, zwróć uwagę na artykulację wybranych głosek. Konsultację logopedyczną warto wdrożyć jeśli zaobserwujemy, że dziecko:

• Podczas artykulacji głosek s, z, c, dz, sz, ż, cz, dż, t, d, n dziecko wsuwa język między zęby lub ociera nim o wargę. W każdym wieku jest to wada, z której się nie wyrasta. Im dłużej zwlekamy, tym bardziej wada się utrwala.
• Dziecko mówi przez nos.
• Dostrzegamy zmiany anatomiczne w budowie narządów mowy dziecka.
• Mamy wątpliwość czy dziecko dobrze słyszy.
• Dziecko zniekształca głoski, zastępuje je innymi nie znanymi w języku polskim, np. gardłowo wymawia r.
• Jeśli nasila się problem rozwojowej niepłynności mówienia ( zacinanie, powtarzanie sylab ).
• Po ukończeniu 4 roku życia dziecko : - wymawia głoski s, z, c, dz jak ś, ź, ć, dź, - zamienia głoski dźwięczne na bezdźwięczne , np. d na t (dom=tom), w na f (woda=fota), g na k (gęś=kęś), b na p (buda=puta), - myli głoski o podobnym brzmieniu np. s – c (sala=cala), sz – cz (szyje=czyje).

 

Rozwój mowy dziecka przebiega w określonym tempie, niepokój rodzica powinno wzbudzić opóźnienie tego rozwoju, które może się objawiać, kiedy:

 

- mowa dziecka 2- letniego jest na poziomie mowy dziecka rocznego (wymawia kilka słów),

- mowa dziecka 3- letniego jest na poziomie mowy dziecka 1,5- rocznego (tworzy jedynie równoważniki zdań),

- mowa dziecka 4- letniego jest na poziomie mowy dziecka 2- letniego (formułuje proste zdania, słownictwo ok. 300 słów),

- mowa dziecka 5- letniego jest na poziomie mowy dziecka 2,5- letniego (proste zdania),

- mowa dziecka 6- letniego jest na poziomie mowy dziecka 3- letniego (pojawiają się zdania złożone, dziecko wymawia 1000-1500 słów)

 

Opracowała:

Małgorzata Milanowska- logopeda